รวยหุ้น รวยลงทุน ปี 5 EP 780 ปตท.เป็นรัฐ หรือ ไม่เป็นรัฐ ? | ปตท.

ปตท.เป็นรัฐวิสาหกิจหรือไม่? ในปี 2521 ปตท.ได้จัดตั้งตามพระราชบัญญัติการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย เป็นรัฐวิสาหกิจที่รัฐเป็นเจ้าของทั้งหมด มีอำนาจหน้าที่ มีความเป็นนิติบุคคล วัตถุประสงค์ ตามกฎหมายจัดตั้ง ก่อนจะเปลี่ยนชื่อเป็น บริษัท ปตท.จำกัด (มหาชน) ถ้าจะเทียบให้เห็นได้ชัดในแวดวงพลังงานด้วยกัน ก็มีการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ซึ่งพยายามแปลงสภาพอยู่แต่ยังไม่สำเร็จ ความต่างระหว่าง กฟผ. กับ ปตท. กฟผ. มีพรบ.จัดตั้ง มีความเป็นนิติบุคคล มีวัตุประสงค์ มีอำนาจหน้าที่ การกำกับดูแล ตามกฎหมายจัดตั้ง ไม่มีหุ้น ไม่มีคณะกรรมการบริหาร ซึ่งตอนนี้พยายามแปลงสภาพหรือแปรรูปแต่ยังไม่สำเร็จ ส่วนปตท. มีพรบ.เหมือนกัน แต่มีกระบวนการแปลงสภาพหรือการแปรรูปที่สมบูรณ์แล้ว การแปรรูปในที่นี่คือ การแปลงทุนของรัฐวิสาหกิจให้กลายเป็นหุ้น และขายหุ้นให้กับประชาชน รัฐได้ลดบทบาทการลงทุนต่างๆลง เพราะอยากจะให้เอกชนเข้ามามีส่วนร่วมในการถือหุ้น หรือที่เรียกว่าการแปลงสภาพ ในทางหลักการ การปิโตรเลียมจึงถูกแปลงให้กลายเป็นบริษัทจำกัดและเป็นบริษัทมหาชนด้วย มีการเปิดขายหุ้น ฉะนั้นกฎหมายจัดตั้งที่เคยมีก็หายไป เพราะกำลังจะเข้าเป็นบริษัทจำกัด มีวัตถุประสงค์คือการแสวงหาผลกำไรจากการขายหุ้น ทำไมเรายังเรียกปตท.ว่ารัฐวิสาหกิจ? ในระบบกฎหมายไทยเรายังมีพรบ.อีกตัวหนึ่งชื่อว่าพรบ.วิธีการงบประมาณซึ่งบัญญัติเอาไว้ว่าหากรัฐวิสาหกิจใดที่รัฐถือหุ้นอยู่เกินร้อยละ 50 ก็จะเกิดสถานะความเป็นรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายวิธีการงบประมาณ แต่ถ้าเทียบกับกฟผ.ก็จะต่างกัน อันนั้นกฟผ.เป็นโดยสภาพคือมีพรบ.จัดตั้ง มีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมาย แต่ปตท.เคยมี แต่พรบ.นั้นถูกลบไปตั้งแต่มีการเปิดให้เอกชนเข้ามาถือหุ้น กลไกการบริหารงานของปตท.ก็เหมือนกับบริษัททั่วไป คือมีคณะกรรมการบริหาร มีผู้ถือหุ้น มีการรายงานต่อตลาดหลักทรัพย์เพื่อประโยชน์ของนักลงทุน สามารถตรวจสอบได้ และทุกการตัดสินใจจะถูกสะท้อนในราคาหุ้น หากมีอะไรที่ผิดพลาดหรือไม่ถูกต้องก็จะกระทบกับหุ้นเพียงแต่ว่ามีวิธีคิดของวิธีการงบประมาณเพิ่มมาอีกหนึ่งชั้น หากเทียบบริษัทเอกชนรายใหญ่กับรัฐวิสาหกิจจะมีความต่างก็คือ บริษัทเอกชนจะไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับรัฐบาล เช่น เรื่องงบประมาณ เงินทุน หรือการค้ำประกัน